“Eş Ar-ı” Ne Demek?
İstanbul’da, sabahın ilk ışıklarıyla uyanıp işe gitmek, bir yanda yoğun trafikte kaybolan saatler, diğer yanda akşamları yazmaya çalıştığım bloglar… Her şeyin, bir şekilde anlam kazanmasını beklerken, dün akşam karşılaştığım “eş ar-ı” kelimesi kafamda yankı yapmaya başladı. Hani bazen bir kelime öyle çıkar ki karşınıza, anlamı tam olarak ne demek istediğinizi düşünmeden geçemezsiniz. İşte o anlardan biri… Peki, “eş ar-ı” ne demek? Nereden geliyor ve hayatımıza nasıl dahil oluyor? Bu yazıyı okurken, belki siz de bu kelimeye daha farklı bakacaksınız.
Kelimenin Kökenine Bir Yolculuk
Öncelikle, “eş ar-ı” kelimesinin geçmişine bakalım. Bu terim, Türkçeye Arapçadan geçmiş ve özellikle Osmanlı döneminde kullanılmış bir deyim. Kelimenin tam anlamı, “eş” yani “temiz”, “arınmış” ve “ar” ise “yük” veya “ağırlık” anlamına gelir. Kısacası, “eş ar-ı”, kelime olarak, “temizlenmiş yük” ya da “arınmış ağırlık” anlamını taşır. Osmanlı’da bu terim genellikle daha manevi bir anlamda, insanın ruhsal ve maddi yüklerinden arınması, temizlenmesi için kullanılıyordu. Ama bugünün modern dünyasında, bunun derin anlamlarıyla karşılaşmak, işin o eski havasını kaybetmiş gibi hissediyor insan.
Bugün Eş Ar-ı Ne Anlama Geliyor?
İstanbul’un gürültülü sokaklarından birine adım attığımda, bazen o eski anlamların kaybolduğunu hissediyorum. Her şeyin hızla değiştiği bir dünyada yaşıyoruz, ama “eş ar-ı” gibi kelimeler, geçmişin bizlere bırakmış olduğu bir miras gibi. Bugün, bu kelimeyi kullanırken çoğu kişi ne demek istediğini tam olarak anlayamayabilir. Fakat yine de, bir şekilde evrensel bir temizlik, bir arınma duygusunu taşıyor. Herkesin hayatında, üzerindeki yüklerden arınmak istediği bir dönem vardır. Peki, bu kelimeyi bugün nasıl yorumlarsınız? Kendinizde hissettiğiniz “ruhsal yük”lerden nasıl arınırsınız?
Mesela, ben her gün işte geçirdiğim uzun saatlerden sonra, akşamları evde bir şeyler yazarken ya da blogum için araştırmalar yaparken, o kadar fazla düşünce birikir ki… Gerçekten arınmak, bir anlamda içsel bir temizlik yapmak gibi oluyor. Sanki yükleri bir kenara bırakıp, zihnimi bir süreliğine serbest bırakmak isterim. Bazen gece yatmadan önce düşüncelerimi, duygularımı yazıya dökmek, adeta bir arınma gibi gelir. Bu da “eş ar-ı” kavramının bana dokunan, bir parçası gibi. Belki de arınmak, kelimenin derinliğinde gizli olan “öz”e ulaşmak demekti. Benim için en güzel arınma, yazılarla olur. Ama senin için farklı olabilir. Arınmayı belki müzikle, belki doğada yürüyüş yaparak ya da bir sohbetle buluyorsun.
Eş Ar-ı: Gelecek ve Modern Hayatta Ne Anlama Gelecek?
Şimdi asıl soruya geleyim. Bu kelimenin bugüne ve geleceğe etkileri ne olabilir? Aslında bu, çok düşündürücü bir konu. Günümüz dünyasında, insanların sürekli koşturması ve pek çok sorumluluğu üstlenmesiyle birlikte, ruhsal yükler de artıyor. Teknolojinin hızla gelişmesi, sosyal medyanın getirdiği baskılar, iş hayatının stresi… Hepsi bir araya geldiğinde, ruhsal anlamda bir “eş ar-ı”ya, bir arınmaya olan ihtiyaç da artıyor. Ama işte, burada bir çelişki var. Arınmak istediğimizde, her şeyin elimizin altında olmasının bizi gerçekten arındırıp arındırmadığını sorgulamamız lazım. Teknoloji, bazen kendimizi kaybolmuş hissetmemize sebep olabiliyor. Oysa “eş ar-ı” gibi bir kelime, eski zamanlarda belki de bu hızla artan yüklerin bir şekilde düşünülüp üzerinde durulması gerektiğini anlatıyor olabilir.
Bugün, belki de insan, ne kadar yük alırsa alsın, “eş ar-ı”nın çağrısını bir şekilde duyuyor. Arınmak, bir anlamda içsel dengeyi bulmak, ruhsal olarak kendimizi yeniden keşfetmek demek. Herkesin bu yolu keşfetme şekli farklı; kimisi kitap okur, kimisi meditasyon yapar, kimisi de sırf bir günlüğü yazmakla yüklerinden kurtulmayı sağlar. O yüzden, “eş ar-ı” kelimesinin bugünkü anlamı, bana göre, insanların kendi içsel dünyalarında bir denge kurma arzusudur.
Sonuçta Ne Anlama Geliyor?
İstanbul’un karmaşasında kaybolan her birey, bazen içindeki “eş ar-ı”yı bulmaya çalışır. Belki de gerçek arınma, her şeyin bu kadar hızlı ilerlemediği, durduğumuz anlarda kendimizi dinlediğimizde bulunur. Yüklerden kurtulmak için bazen bir kelime bile yeterlidir. Bu yazıyı okurken belki de sen de kendi içindeki “eş ar-ı”nı bulmaya başlarsın. Herkesin kendi yolu var, her birimiz farklı yüklerle yaşıyoruz, ama önemli olan bu yüklerden arınarak, daha sağlıklı bir zihinle hayatımıza devam edebilmek.